आहारयोग

आहारयोग

लेख क्रमांक 8

नमस्कार!
आधीच्या लेखांमध्ये आपण आहाराचे व आहारसेवनाचे नियम यांविषयी माहिती घेतली. ते लक्षात ठेवणे सोपे जावे म्हणून चरकाचार्यांनी सांगितल्याप्रमाणे थोडक्यात त्यांची उजळणी खालीलप्रमाणे:-

1. अन्न हे नेहमी गरम, ताजेच खावे. ताजे अन्नच सर्वाधिक चविष्ट लागते व गरम, ताजा पदार्थ पचविणे हे शरीरालाही सोपे असते.
2. अन्न हे नेहमी स्निग्ध असावे – म्हणजे योग्य त्या फिल्टर्ड तेलांचा (उदा. शेंगदाणा, तीळ, मोहोरी, खोबरेल इ. देशानुसार) (रिफाईण्ड तेल अजिबात नको) व साजूक तूप, साय, घरचे लोणी यांचा समावेश जेवणात आवर्जून करा. चांगल्या स्नेहाने पोटातील अग्नि अन्न योग्य प्रकारे पचवू शकतो.
3. आहार योग्य मात्रेतच घ्या. योग्य मात्रेतील आहार पचल्यावर अन्नाचे सर्व फायदे मिळतात, कमी अन्नाने कुपोषण होते व अतिखाल्ल्याने पचनशक्तिवर ताण येतो.
4. आधीचे अन्न वा आहार पचल्यावरच पुढील अन्न वा आहार घ्यावा. अशाने अपचन व त्यातून होणारे बहुतांशी सर्व विकार टाळता येतात.
5. एकमेकांना पूरक असेच पदार्थ जेवणात असावेत. एकमेकांना मारक पदार्थ खाऊ नयेत.
6. आपण राहतो त्या भौगोलिक हवामानातील पदार्थच रोजच्या जेवणात असावेत. तसेच खाण्याची वा जेवण्याची जागा व वातावरण ही शांत, आनंदी असावे.स्वतःच्या प्रकृतीला व काही व्याधी असतील तर त्या व्याधीत पथ्यकर असेच अन्न असावे.
7. जेवणाची व अन्न शिजविण्याची साधनसामग्री योग्य असावी. कोणत्याही भांड्यात, विशेषतः प्लॅस्टिक, मेलामाईन, थर्माकोल यांचा वापर टाळावा. तसेच नॉनस्टिक भांड्याचाही वापर टाळावा.
8. घाईघाईत किंवा रेंगाळत जेवू नये.
9. न हसता, न बोलता जेवावे.
10. प्रसन्नतेने व मन लावून जेवावे.
पटल्यास स्वतःच्या स्वयंपाकघरात प्रिंट काढून चिकटवा, आपल्या नातेवाईक, मित्र-मैत्रिणींबरोबर शेअर करा. सोशल नेटवर्किंगवर ही माहिती शेअर करताना या पेजचा जरूर उल्लेख करा.
आतापर्यंत आपण अन्न कसे व का सेवन करायचे याविषयी माहिती घेतली. पुढील लेखापासून प्रत्यक्ष अन्नातील घटक, त्यांचे गुणधर्म यांची माहिती करून घेऊया.
© वैद्य तनुजा गोखले,
पुणे.
tanugokhale@gmail.com
skype ID - tanugokhale
twitter handle - tanugokhale
संपर्क - 9765383735