.jpg)
स्वः मनाने औषधी (self medication)
🌷
🌷
भारतीयांचा आवडता प्रकार म्हणजे औषधींचा गुणधर्म माहीति नसताना आजार त्रास कमी करण्यासाठी योग्य सल्ल्याशिवाय उपयोग करणे होय.
It च्या युगात कुठलिही माहीति सहज मिळते. Google आदींचा उपयोग यासाठी होतो.
कुठल्याही आजारासाठी आयुर्वेद औषधींचे side effects नाहीत या समजेने विविध प्रयोग केले जातात. प्रकृति काळ रूतु वय बल आदींच्या विचाराला फाटा दिला जातो. स्वतः च्या शरीराचे स्वतः नुकसान केले जाते.
समजण्यासाठी काही उदाहरणे
१. कोरफड -- सर्वत्र उपलब्ध प्रसिध्द वनस्पती, या वनस्पतीचा वापर कुठेतरी वाचुन ऐकुन विविध आजारांसाठी केला जातो.
Side effects नाहीत, पण या वनस्पतीच्या भेदन व यकृत उत्तेजना या कामामुळे मुळव्याधचा त्रास परिणाम स्वरूपी effect म्हणुन होउ शकतो. बरयाच जणांना झालेला दिसतोही. सुजही येऊ शकते.
२. मधुमेही रूग्ण एवढे प्रयोग करतात वा त्यांच्याकडुन केले जातात की असे व्यक्ती स्वः मधुमेही तज्ञ होतात !!! आणि सल्ल्यांची हिरवळ ऐन दुष्काळात सर्वत्र फुलते. कडुनिंब रस, मेथ्या, गव्हांकुर रस, जांभुळ, कारले....अशा पदार्थांची औषधींची यादी वरचेवर वाढत जाते. काही जण सल्ल्याने प्रयोग करतात पण बहुतेक लोक योग्य सल्ल्याशिवाय स्वः मनाने औषधी खात असतात. स्वतःची प्रकृति, आजारांची घडलेली कारणे व औषधींचे गुणधर्म माहिती नसताना प्रयोग करतात. प्रकृति आजाराच्या कारणाशी सुसंगत प्रयोग नसेल तर effect होऊन शरीराचे बल ओज कमी होते. आजाराची गंभीरता वाढत जाते. आणि उपद्रव स्वरूप गंभीर आजार निर्माण होतात जे दुरूस्त होण्यासाठी अत्यंत कठीण असतात.
३. वाढलेला रक्तदाब कमी करण्यासाठी लसनाच्या पाकळ्या, पिंपळाची पाने, अमुक पानांचा रस, तमुक वटी यांचा उपयोग केला जातो. कुठल्या कारणामुळे रक्तदाब वाढलाय याचा विचार कुणीही करत नाही. मुळ रक्तदाब वाढीचे कारणाचा विचाराशिवायचे प्रयोग रक्तदाब कमी करत नाहीत.
एवढे प्रयोग उपाय करूनही रक्तदाब मधुमेही रूग्णांची संख्या कमी होताना दिसत नाही. कारण आहार निद्रा बह्मचर्य या त्रयोपस्तंभाचे पालन कुणी करत नाही. पण विविध प्रयोग मात्र नियमित केले जातात. बहुतेक लोकांना प्रयोगांचा अपेक्षीत परिणाम दिसत नाही. याचा विचार ही करायला हवा.
सर्दी पडसे मुळव्याध ते तापापर्यंतच्या आजारासाठी असे असंख्य प्रयोग केले जातात. स्वः मनाने प्रयोग करणारयांनी विचार आवश्य करावा.
It च्या युगात कुठलिही माहीति सहज मिळते. Google आदींचा उपयोग यासाठी होतो.
कुठल्याही आजारासाठी आयुर्वेद औषधींचे side effects नाहीत या समजेने विविध प्रयोग केले जातात. प्रकृति काळ रूतु वय बल आदींच्या विचाराला फाटा दिला जातो. स्वतः च्या शरीराचे स्वतः नुकसान केले जाते.
समजण्यासाठी काही उदाहरणे
१. कोरफड -- सर्वत्र उपलब्ध प्रसिध्द वनस्पती, या वनस्पतीचा वापर कुठेतरी वाचुन ऐकुन विविध आजारांसाठी केला जातो.
Side effects नाहीत, पण या वनस्पतीच्या भेदन व यकृत उत्तेजना या कामामुळे मुळव्याधचा त्रास परिणाम स्वरूपी effect म्हणुन होउ शकतो. बरयाच जणांना झालेला दिसतोही. सुजही येऊ शकते.
२. मधुमेही रूग्ण एवढे प्रयोग करतात वा त्यांच्याकडुन केले जातात की असे व्यक्ती स्वः मधुमेही तज्ञ होतात !!! आणि सल्ल्यांची हिरवळ ऐन दुष्काळात सर्वत्र फुलते. कडुनिंब रस, मेथ्या, गव्हांकुर रस, जांभुळ, कारले....अशा पदार्थांची औषधींची यादी वरचेवर वाढत जाते. काही जण सल्ल्याने प्रयोग करतात पण बहुतेक लोक योग्य सल्ल्याशिवाय स्वः मनाने औषधी खात असतात. स्वतःची प्रकृति, आजारांची घडलेली कारणे व औषधींचे गुणधर्म माहिती नसताना प्रयोग करतात. प्रकृति आजाराच्या कारणाशी सुसंगत प्रयोग नसेल तर effect होऊन शरीराचे बल ओज कमी होते. आजाराची गंभीरता वाढत जाते. आणि उपद्रव स्वरूप गंभीर आजार निर्माण होतात जे दुरूस्त होण्यासाठी अत्यंत कठीण असतात.
३. वाढलेला रक्तदाब कमी करण्यासाठी लसनाच्या पाकळ्या, पिंपळाची पाने, अमुक पानांचा रस, तमुक वटी यांचा उपयोग केला जातो. कुठल्या कारणामुळे रक्तदाब वाढलाय याचा विचार कुणीही करत नाही. मुळ रक्तदाब वाढीचे कारणाचा विचाराशिवायचे प्रयोग रक्तदाब कमी करत नाहीत.
एवढे प्रयोग उपाय करूनही रक्तदाब मधुमेही रूग्णांची संख्या कमी होताना दिसत नाही. कारण आहार निद्रा बह्मचर्य या त्रयोपस्तंभाचे पालन कुणी करत नाही. पण विविध प्रयोग मात्र नियमित केले जातात. बहुतेक लोकांना प्रयोगांचा अपेक्षीत परिणाम दिसत नाही. याचा विचार ही करायला हवा.
सर्दी पडसे मुळव्याध ते तापापर्यंतच्या आजारासाठी असे असंख्य प्रयोग केले जातात. स्वः मनाने प्रयोग करणारयांनी विचार आवश्य करावा.
वैद्य गजानन मॅनमवार
श्री विश्वसंस्कृती आयुर्वेद चिकित्सालय पंचकर्म केंद्र
श्री विश्वसंस्कृती आयुर्वेद चिकित्सालय पंचकर्म केंद्र
पावडेवाडी नाका
नांदेड
Mob no-- 9028562102, 9130497856
Mob no-- 9028562102, 9130497856
No comments:
Post a Comment