कीटक संकट

# आयुर्वेदातुन आरोग्याकडे

   🐝🐞 कीटकसंकट 🐜🕷

पावसाळ्याचा काळ हा किटकसंकटांचा काळ असतो. आदान काळात मनुष्याचे शरीर दुर्बल असते, सोबतच जाठराग्नि ही दुर्बल बनते. या काळात जमिनीतुन निघणारया बाष्पामुळे, पावसामुळे, काळाच्या परिणामाने पाणी अम्लविपाकी बनत असल्यामुळे जाठराग्नि क्षीण होतो त्यामुळे शरीर व जाठराग्नि (भुक) आणखीणच दुर्बल बनते या काळात.
   म्हणुनच पावसाळ्याच्या काळात साधारणपणे सर्व विधींचे पालन करावे.
    पुर्वी चिकनगुणिया झालेल्या लोकांत सांधेदुखी सुज अत्याधिक असते, मच्छर कीडे मुंग्या सारखे प्राणी चावले की लहान बालकांपासुन मोठ्या लोकांत पिटिका चकते येतात.
मलेरिया डेंगुचा तापही असतो या काळात..
याला कारण बदललेले वातावरण म्हणजे अम्लविपाकी जल, जाठराग्नि व शरीर दुर्बलता हे असते.
पावसाळ्यातील आहार विहाराचे पालन केले तर या त्रासापासुन दुर राहता येईल.. त्रास असल्यास प्रकृती नुसार आहार विहार औषधींचा सल्ला नजिकच्या वैद्याकडुन घेता येईल.

🌥 पावसाळ्यातील आहार विहार 🌧

काही दिवसांनी पावसाला सुरूवात होईलच पावसाळ्यात बाह्य वातावरणात जसे बदल घडतात तसे शरीरातही बदल घडतात. या बदलानुसार आहार विहारीय बदल करणे आवश्यक आहे.
            पावसाळ्यात जेवनासोबत मधाचा अनुपान रूपाने वापर करावा. ज्या दिवशी अधिक थंड वातावरण असते त्या दिवशी शरीरातील वात अधिक प्रमाणात प्रकुपित असतो. त्यादिवशी वाताला कमी करण्यासाठी आंबट मीठ स्नेहयुक्त लोणच्या सारख्या पदार्थांचा उपयोग करावा.
             भुख चांगली राखण्यासाठी जुने यव, गहु, शाली तांदुळ यांचा नित्य उपयोग करावा. सोबतच उकळुन गार केलेले पाणी पिण्याकरिता उत्तम असते.
              पुर्वीच्या उन्हाळ्यातील आहार विहाराचे पालन केलेले नसल्याने उत्पन्न वाताच्या दमा, सांधेदुखी, पडसे, खोकला आदी आजारांसाठी बस्ती आदी वातनाशक शरीरशुध्दीचे उपक्रम वैद्याच्या सल्ल्याने करावेत.

🌧⛈  पावसाळ्यात वर्ज्य गोष्टी ✖

उदमन्थं दिवास्वप्नंमवश्यायं नदीजलम् ||
व्यायाममातपं चैव व्यवायं चात्र वर्जयेत् || च.सु.

पावसाळ्यात पाणी मिसळुन सातु खाणे, दिवसा झोपणे, ओस पडत असताना बाहेर फिरणे, नदीचे पाणी पिणे, व्यायाम करणे, उन्हात फिरणे, व्यवाय मैथुन कर्माचा त्याग केला पाहीजे.

वैद्य गजानन मॅनमवार
श्री विश्वसंस्कृती आयुर्वेदीय चिकित्सालय पंचकर्म केंद्र पावडेवाडी नाका नांदेड