तांबुल सेवन (पान खाणे)

 तांबुल सेवन (पान खाणे) 🍀

      कात कफपित्त यांचा नाश करतो तर चुना हा कफ व वाताचा नाश करतो. या दोघांचा संयोग झाला असता तिन्ही दोषांचे शमन होते.
      तांबुल सेवनाने मुख निर्मल व सुंगधी होते. सोबतच कांती वाढते.
सकाळच्या विड्यात सुपारी अधिक प्रमाणात टाकावी. दुपारच्या विड्यात कात अधिक टाकावी तर सांयकाळच्या विड्यात चुना अधिक टाकावा. या रितीने तांबुलसेवन गुणकारी ठरते.
नागवेलीपानाच्या शेवटी आयुष्य, मध्ये लक्ष्मी व मुळाच्या ठिकाणी यश आहे. म्हणुन तांबुलसेवी व्यक्तीने पानाचा शेवट मुळ व मध्य टाकुन द्यावे.
       पानाचे मुळ खाल्ल्यास रोगप्राप्ती, अग्रभाग खाल्ल्यास पाप लागते, मध्य भाग सेवन केल्यास आयुष्य कमी होते. पानांच्या शिरा खाल्ल्यास बुध्दीनाश होतो.
       तांबुलसेवन केल्यानंतर प्रथम चांगला चावावा. प्रथम तयार झालेला रस विषासारखा असतो तो थुंकुन टाकावा. पुन्हा चर्वणानंतर तयार होणारा रस रेचक असल्या कारणाने थुंकुन टाकावा. तिसरा तयार झालेला रस खावा. तो रसायना सारखा काम करतो.
तांबुल अतिप्रमाणात सेवन केल्याने शरीर, दृष्टी, केश, दात, कान, वर्ण, अग्नि, बल यांचा क्षय होतो.
तसेच शोष (atropy), रक्त पित्ताचे आजार उद्भवतात.
ज्या लोकांना दातांचे रोग, विष, मुर्च्छा, मद, क्षयी व रक्तपित्ताचे आजार असलेल्यांनी तांबुल सेवन करू नये.
आधुनिक काळातील तांबुलसेवनाचे गुणधर्म त्यातील टाकलेल्या पदार्थानुसार थोडेफार बदलतात. बडीशेप चेरी गुलकंद मसाला etc पदार्थानुसार.......
(Ref -- सार्थ भावप्रकाश पुर्वखंड)

वैद्य गजानन मॅनमवार

श्री विश्वसंस्कृती आयुर्वेद चिकित्सालय पंचकर्म केंद्र 

पावडेवाडी नाका

 नांदेड
Mob - 9130497856, 9028562102